تابلو توزیع برق با وصل شدن به بخش فشار ضعیف ترانسفورماتور وظیفه اصلی خود که توزیع برق به مدارهای فرعی (کل سیستم) است را انجام می دهد. تابلو توزیع برق خود به بخش هایی تقسیم می شوند؛ که هر کدام وظیفه مربوط به خود را انجام می دهند و در انواع زیر در هایپر صنعت فامکو به مشتریان عزیز عرضه می شود:
- تابلو اصلی توزیع برق
- تابلو نیمه اصلی توزیع برق
- تابلو فرعی تاسیسات
- تابلو فرعی روشنایی
مشخصات فنی تابلو برق توزیع
انتخاب درست تابلو توزیع برق به دلیل ماهیت عملکرد آن، بسیار حائز اهمیت است. از آنجایی که تابلو برق توزیع نیز بخشی از سیستم توزیع برق محسوب می شود؛ به این صورت که منبع تغذیه را به مدارهای فرعی تقسیم می کند و با کلیدها و فیوزها از هر مدار محافظت می کند، برای مثال انتخاب کلیدها در تابلو توزیع برق موردی است که باید به آن توجه کرد در تابلو برق توزیع ما سه سطح کلید داریم که برای درک بهتر در ادامه به شرح آنها می پردازیم.
- سطح اول: این کلیدها در جهت قطع کل تابلو توزیع برق استفاده می شوند.
- سطح دوم: کلیدهای موجود در این سطح زیر شاخه کلیدهای سطح یک هستند که انواع مختلفی کلید را می توان در آنها یافت.
- سطح سوم: این کلیدها را به عنوان توزیع کننده های اصلی می شناسند.
تابلو توزیع برق مصارف گوناگونی در صنایع مختلف دارد. حال اگر کلید را به درستی انتخاب نکنیم، در صورتی که خطایی در خروجی رخ دهد و کلیدهای پایین دست درست عمل نکند، در این زمان کلید های سطح یک، یعنی کلیدهای بالا دست وارد عمل می شوند و کل جریان سیستم را قطع می کنند؛ طبعا قطعی کل سیستم برای یک خطای کوچک تجربه خوش آیندی را برای کاربر نخواهد داشت. برای رفع این مشکل باید در طراحی مدار الکتریکی تابلو توزیع برق توجه داشت که قدرت قطع اتصال کوتاه کلید سر شاخه، از قدرت قطع تجهیزات زیر شاخه بالاتر باشد، که در صورت وقوع خطا در هر کدام از زیر شاخه ها، تنها کلید حفاظت مربوط به همان شاخه عمل کرده و فقط همان قسمت مدار قطع شود و کلید اصلی کل مدارها را قطع نکند.
تابلو برق توزیع را مانند تابلوهای دیگر می توان به خواست مشتری سفارشی ساخت که اغلب به صورت کشویی، فیکس و پلاگین هستند. در این نوع تابلوها تغذیه انشعابات توسط تجهیزات محافظتی مختلف مثل انواع بریکرها انجام می شود و با توجه با نوع طراحی مدار با کابل ها، شینه و سیم ها به یکدیگر وصل می شوند.
مشخصات فنی تابلو برق توزیع
- ولتاژ نامی: 230 ولت تکفاز و 380 الی 660 ولت سه فاز متناوب
- فرکانس: 40 تا 60 هرتز
- جریان نامی: تا 5000 آمپر
- قابلیت تحمل جریان اتصال کوتاه در یک ثانیه: تا 100 کیلو آمپر
- دارای استاندارد IEC 439
- درجه حفاظت: از IP40 تا IP54 مطابق استاندارد IEC 529
تجهیزات تابلو برق توزیع
در تابلو برق توزیع جهت اجرای فرمان ها و درخواست مدارهای قدرت و فرمان که طبق یک نقشه الکتریکی است، از تجهیزات زیر استفاده می شود؛ که با توجه به نیاز مصرف کننده می تواند تغییر کند.
- کلیدهای هوایی
- کلیدهای مینیاتوری به همراه کنتاکتورها و رله ها
- کلیدهای اتوماتیک یا حرارتی
- تجهیزات اندازه گیری
- مانیتورها
- شینه ها و کابل ها و ترمینال ها
- شاسی های استپ و استارت و غیره
انواع تابلو برق توزیع
تابلو برق توزیع را به طور کلی می توان به دسته بندی های زیر تقسیم می کرد.
- تابلو اصلی توزیع برق: این تابلوها از سمت فشار ضعیف به ترانسفورماتورها وصل می شوند.
- تابلو نیمه اصلی توزیع برق: این نوع تابلو از تابلو توزیع برق اصلی تغذیه می کند و وظیفه تامین برق بخشی از مجموعه را بر عهده دارد.
- تابلو فرعی تاسیسات: از این تابلوهای فرعی در توزیع و کنترل برق در بخش های خاصی از ساختمان مانند موتورخانه ها و غیره مورد استفاده می باشد؛ به عبارتی دیگر برای کنترل سیستم های برقی ویژه از تابلو فرعی تاسیسات استفاده می شود.
- تابلو فرعی روشنایی: تابلو توزیع برق فرعی روشنایی نیز از تابلو اصلی تغذیه کرده و برای توزیع و کنترل کلیدهای عمومی و برق روشنایی کاربرد دارد.
تابلو های توزیع برق را می توان از نظر کاربرد و ساختار هم دسته بندی کرد که به چند مورد از آنها اشاره می کنیم.
انواع تابلو برق توزیع از نظر کاربرد
- تابلو برق توزیع فشار ضعیف
- تابلو برق توزیع نهایی
- تابلو برق توزیع Universal
- تابلو برق توزیع عملیاتی
انواع تابلو برق توزیع از نظر ساختار
- تابلو برق توزیع تمام بسته ایستاده
- تابلو برق توزیع تمام بسته دیواری
- تابلو برق کشویی
- تابلو برق عملیاتی ثابت
- تابلو برق قابل جداسازی
طراحی و ساخت تابلو برق توزیع
در طراحی و ساخت تابلو برق توزیع، ما نیاز به دو نوع نقشه که شامل نقشه های رایزردیاگرام و نقشه داخل تابلو داریم.
- نقشه رایزردیاگرام: این نقشه جایی که تابلو برق توزیع قرار است نصب شود را مشخص می کند.
- نقشه داخل تابلو: این نقشه خطوط فیوزها و کلیدها را مشخص می کند.
برای مثال نقش تابلو برق توزیع در سیستم یک کارخانه به عنوان یک تجهیز با حفاظت بسیار بالا جهت کنترل و تقسیم جریان ورودی به زیر شاخه های مختلف شناخته می شود. در واقع تابلو توزیع برق به صورت زیر شاخه ای توسط تعداد معینی فیدر به یک کلید بالا دست وصل می شوند. فرض کنید در یک مجموعه چندین موتور و پمپ و مصرف کننده های دیگر وجود دارد که هر کدام با سطح توان مربوط به خود باید توسط تجهیزات مناسب محافظت گردند و یا اینکه بسته به کاربری مورد نظر باید مطابق فرمان تعریف شده به کار گرفته شوند. برای تحقق این منظور و طراحی یک تابلو برق توزیع بهینه می توان المان های زیر را مورد توجه قرار داد.
- طراحی مدار فرمان مناسب مطابق عملکرد مورد نیاز
- میزان جریان مصرفی هر تجهیز
- تکفاز یا سه فاز بودن مصرف کننده
- حفاظت های مورد نیاز از قبیل کنترل فاز و کنترل بار و اینترلاک های الکتریکی و مکانیکی مناسب
- حداکثر جریان شکست عایقی و حداکثر جریان قطع اتصال کوتاه
تابلو برق توزیع باید بسیار محکم و کاربردی باشد. در صورت رعایت اصول در هنگام ساخت تابلو توزیع برق عمری طولانی خواهند داشت. این تابلوها علاوه بر توزیع برق جهت حفظ ایمنی تجهیزات الکتریکی و ایمنی کل سیستم و همچنین ایمنی افرادی که به عنوان اپراتور با تجهیزات در ارتباط هستند استفاده می شوند. درجه حفاظت در تابلو برق توزیع بسته به محلی که تابلو قرار است در آن نصب شود باید تعیین گردد.
